Myscowa
49°31′44″N 21°33′18″E/49,528889 21,555000| wieś | |
 Widok na wieś z północy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
38-232[4] |
| Tablice rejestracyjne |
RJS |
| SIMC |
0355387[5] |
Położenie na mapie gminy Krempna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu jasielskiego  | |
| 49°31′44″N 21°33′18″E/49,528889 21,555000[1]
| |
.jpg)
Myscowa (j. łemkowski Мысцова) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Krempna[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Położenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Myscowa leży w środkowej części Beskidu Niskiego w dolinie rzeki Wisłoki i jej prawobrzeżnego dopływu potoku Myscówka. Od strony zachodniej graniczy z Krempną, od północy z Kątami i Łysą Górą, od strony wschodniej z Iwlą i Chyrową i od południa z Polanami. Na północno-wschodnich i wschodnich krańcach wsi ciągnie się jedno z pasm Beskidu Dukielskiego z kulminacjmi: Polana (651 m n.p.m.) leżącej na terenie miejscowości i Dania (696 m n.p.m.), przez które przebiega Główny Szlak Beskidzki. Natomiast na zachodzie za Wisłoką wznosi się lesisty masyw Kamienia (714 m n.p.m.)[7]. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa nr 1907R Kąty - Myscowa - Ostryszne (Polany), która łączy ją z Krempną odległą o 6 km i Jasłem - o 40 km[8]. To druga wieś pod względem obszaru w gminie Krempna mająca powierzchnię 2758,3 ha.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0355393 | Dyniowiec | część wsi |
| 0355401 | Koniec Dolny | część wsi |
| 0355418 | Koniec Górny | część wsi |
| 0355424 | Kręcisz | część wsi |
| 0355430 | Ostrysz | część wsi |
| 0355447 | Suchania | część wsi |
| 0355453 | Wola | część wsi |
| 0355460 | Zawodzie | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na początku XV wieku w Beskidzie Niskim miały miejsce tak zwane migracje wołoskie i w związku z tym wielka własność ziemska przystępuje do kolonizacji tych terenów. W 1420 ród Wojszyków herbu Powała zakłada wieś Myscową na prawie wołoskim mianując osadźcą Iwana Wałacha[9]. Później przeszła pod panowanie Stadnickich, a od XVII wieku kolejnymi właścicielami byli kolejno Kochanowscy, Lubomirscy, Siemieńscy, Lewiccy, Potuliccy. Wieś zamieszkiwali głównie Rusini wyznania greckokatolickiego. Cerkiew istniała już w XV wieku, wzmiankowana w 1581. Nowa murowana powstała w 1796 na miejscu poprzedniej rozebranej w połowie XVIII wieku. Przetrwała do dnia dzisiejszego. Na początku XX wieku był we wsi dwór i folwark, szkoła, czytelnia Kaczkowskiego, tartak, dwa młyny wodne, folusz i karczma. Co miesiąc odbywały się jarmarki gdzie handlowano głównie zwierzętami a zjeżdżali na nie chłopi nawet z Preszowa. Ludność zajmowała się także kamieniarstwem i stolarstwem. Budowę mającej przechodzić przez Myscową linii kolejowej Jasło-Żmigród-Konieczna przerwała I wojna światowa. Do rozwoju wsi przyczyniła się przeprowadzona w latach 1928-1935 komasacja gruntów. Nowy piętrowy dom ludowy użytkowany obecnie jako szkoła podstawowa wybudowali mieszkańcy własnymi siłami w 1937.
W czasie działań wojennych I i II wojny światowej wieś nie poniosła dużych strat. W okresie okupacji niemieckiej w Myscowej działała silna organizacja komunistyczna wspierająca działalność radzieckiej partyzantki. Na przełomie zimy i wiosny 1945 po wejściu do wsi Armii Czerwonej prawie wszyscy Łemkowie wyjechali do ZSRR. Resztę wywieziono w 1948 w okolice Legnicy i Lubina. Po wojnie wieś zaludnili Polacy ze spalonej Huty Polańskiej i Kątów. Przed wojną wieś liczyła około 1200 mieszkańców, a obecnie nie przekracza 300 (lata 2000-czne).
W 1964 zapadła decyzja rządowa o budowie zapory wodnej Kąty-Myscowa, która znacznie zahamowała rozwój wsi. Zapory jeszcze nie wybudowano. W 1985 miejscowość połączono z Krempną wybudowaną szosą asfaltową.
Zabytki i obiekty historyczne[edytuj | edytuj kod]
- Zabytkowa murowana cerkiew greckokatolicka pw św. Paraskewy z 1796, użytkowana obecnie jako rzymskokatolicki kościół filialny pod wezwaniem NMP Matki Kościoła należący do parafii w Polanach[10].
- Cmentarz z kaplicą św. Mikołaja i nagrobkami kamiennymi z końca XIX wieku.
- Szkoła Podstawowa (dawny dom ludowy) z 1937.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Przez miejscowość prowadzą następujące szlaki turystyczne:
Szlaki piesze
Główny Szlak Beskidzki na odcinku Kąty – Myscowa - Polana (651 m n.p.m.) - Chyrowa
na odcinku Kąty – Myscowa - Krempna
Szlaki rowerowe
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 84453
- ↑ Portal polskawliczbach.pl
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-14].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 800 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Janusz Michalak, W dorzeczu górnej Wisłoki, Roksana-Krosno 1997 str. 112-114
- ↑ Wykaz dróg powiatowych - powiat jasielski. [dostęp 2015-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-13)].
- ↑ Witold Grzesik, Tomasz Traczyk, Od Komańczy do Bartnego, Warszawa 1992 str. 118-122
- ↑ Rejestr zabytków ruchomych województwa podkarpackiego. s. 31. [dostęp 2015-09-10].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Witold Grzesik, Tomasz Traczyk, Od Komańczy do Bartnego, Warszawa: Stanisław Kryciński, 1992, ISBN 83-85531-01-7, OCLC 749436962.
- Janusz Michalak, W dorzeczu górnej Wisłoki, Roksana-Krosno 1997, ISBN 83-87282-04-9
- Marek Okoń, Beskidy część wschodnia, Warszawa-Kraków 1987
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Myscowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 826.
- Siedziba gminy: Krempna
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Części wsi |
|
| Przysiółek wsi | |
| Nieistniejąca wieś | |
| Nieoficjalna część wsi |
